Tu ergo flecte genua tua. Sztuka a praktyka religijna świeckich w diecezjach pruskich państwa zakonu krzyżackiego do połowy XV wieku

Książka jest poświęcona problematyce religijności ludzi świeckich w państwie zakonnym w Prusach, analizowanej i interpretowanej przez pryzmat oddziaływania obrazów na wiernych. Autorka skupia się na roli, jaką obrazy odgrywały zarówno we wspólnotowej, jak i indywidualnej praktyce religijnej, analizując ich treści i formę, ekspresję i retorykę, funkcje i miejsce w różnych przestrzeniach sakralnych dostępnych dla laikatu (ze szczególnym naciskiem na ikonosferę kościoła parafialnego). Uwzględniając przemiany ideologiczne i religijne, jakie zachodziły w państwie krzyżackim do połowy XV stulecia, poddaje interpretacji możliwości oddziaływania dzieł sztuki na poziom chrystianizacji oraz na religijne emocje w miejskich i wiejskich kręgach społeczeństwa państwa zakonnego. Dzieło sztuki sakralnej jawi się w tym ujęciu jako ważny środek nauczania i współczynnik pobożności, którego rola wzrosła szczególnie w dobie reformy Kościoła na przełomie XIV i XV wieku. Przedstawione analizy i refleksje nad obrazem – jako pomostem między dogmatem a wiarą: pomiędzy tym, co oficjalne i narzucone a tym, co wewnętrzne i przeżywane emocjonalnie – są propozycją nowego podejścia do roli sztuki w średniowiecznej religijności regionu.

Dr Monika Jakubek-Raczkowska pracuje w Zakładzie Historii Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnej na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Prowadzi badania nad wzajemnymi relacjami sztuki, duchowości, mistyki oraz nad średniowieczną rzeźbą regionu pokrzyżackiego w kontekście jej europejskich powiązań (z naciskiem na tzw. styl piękny około roku 1400). Jest autorką monografii poświęconej rzeźbie gdańskiej przełomu XIV i XV wieku, katalogu ekspozycji średniowiecznej rzeźby w Muzeum Narodowym w Gdańsku oraz artykułów naukowych na temat sztuki państwa zakonnego w Prusach. Prezentowana książka wpisuje studia nad sztuką regionu w nowoczesny nurt badań nad sztuką i religijnością późnośredniowiecznej Europy.