Słownik biograficzny kapłanów wyświęconych w latach 1921-1945 pracujących w diecezji chełmińskiej

Słownik zawiera biogramy księży diecezji chełmińskiej wyświęconych w latach 1921–1945 i w zamyśle autora ma być kontynuacją monumentalnego dzieła ks. Henryka Mrossa – Słownika biograficznego księży diecezji chełmińskiej wyświęconych w latach 1821–1920 (Pelplin 1995). Przy pisaniu niniejszego Słownika korzystano z materiałów zgromadzonych przez naszego Biografa, których nie zdążył on opracować i opublikować. Pod względem metodologicznym obecny Słownik nieco różni się w swej koncepcji od założeń ks. Mrossa, gdyż uwzględniono w nim także sporą liczbę księży diecezjalnych i zakonnych, nieinkardynowanych do diecezji chełmińskiej, którzy w czasie wojny i po jej zakończeniu podjęli w niej pracę na stałe bądź czasowo.

Układ Słownika. Oprócz wstępu zamieszczono wykaz skrótów ogólnych i instytucji, skrótów czasopism i wydawnictw ciągłych oraz bibliografię ze skrótami cytowań, a także wykorzystane źródła archiwalne. W Słowniku znalazło się 612 biogramów – 536 kapłanów inkardynowanych do diecezji (zarówno wyświęconych dla diecezji, jak również przybyszów z innych diecezji i zakonników, lecz inkardynowanych) i 76 nieinkardynowanych. Aby nie komplikować korzystania z opracowania, wszystkie biogramy ułożono alfabetycznie w jednym bloku. Przy księżach przybyłych z innych diecezji i zakonów w haśle podawano przynależność diecezjalną lub zakonną. Natomiast przy księżach, gdzie tego nie uczyniono, należy domyślać się, że byli inkardynowani do diecezji chełmińskiej, co nie oznacza, że wszyscy byli dla tej diecezji święceni, gdyż wielu z „przybyszów” dopiero po podjęciu pracy, na złożony wniosek, zostało przez biskupa do niej inkardynowanymi. Dla wszystkich osób kryterium włączenia do Słownika była data święceń przyjętych w latach 1921–1945, niezależnie od daty śmierci; ostatni ksiądz z tej grupy zmarł w 2012 roku. W grupie księży „przybyszów” (nieinkardynowanych) zastosowano selekcję. Pominięto tych duchownych, którzy w czasie wojny i po wojnie na krótko podjęli pracę w diecezji, często przelotnie, nie zostawiając w dokumentacji Kurii Biskupiej wystarczającego materiału do opracowania
biogramu.

Słownik jest przeznaczony dla szerokiego grona odbiorców, przede wszystkim księży pracujących w trzech diecezjach gdańskiej metropolii: archidiecezji gdańskiej, diecezji pelplińskiej i toruńskiej oraz części diecezji bydgoskiej – wyłonionych z dawnej obszernej diecezji chełmińskiej.

                                                                                                                                                              Fragmenty Wstępu